Wymień przywileje nadane szlachcie polskiej

Przywileje nadane szlachcie polskiej:

• Przywilej koszycki - uchwalony w 1374 roku w Koszycach przez Ludwika Węgierskiego, który pragnął zapewnić następstwo tronu swej córce. Wprowadzono jeden stały podatek (2 grosze z łanu chłopskiego), zwolniono szlachtę od pozostałych świadczeń a także od budowy i reperacji zamków, mostów, dróg i wałów. Król zobowiązał się do powierzania zamków i starostw Polakom, obiecał także wypłaty odszkodowań szlachcie za wyprawy wojenne poza granice kraju. - korzyści ekonomiczne.

• Przywilej warcki - uchwalony w 1423 roku na zjeździe walnym Królestwa w Warcie, zatwierdzony przez Władysława Jagiełłę. Szlachta miała prawo usuwania "krnąbrnych sołtysów". Ograniczono możliwość przenoszenia się chłopów do miast. Wojewoda ustalał maksymalne ceny na towary w miastach - tzw. "taksty wojewodźińskie". Zagwarantowano równość wobec prawa całej szlachty, także magnaterii. - korzyści polityczne.

• Przywilej czerwiński - uchwalony w 1422 roku przez Władysława Jagiełłę w Czerwińsku za udział w wojnie z Krzyżakami. Zapeniono nietykalność majątku szlachcica bez prawomocnego wyroku sądu. Zakazano łączenia w jednym ręku urzedu sędziego i starosty. Sądy miały odtąd sądzić według prawa pisanego. Król musiał uzyskać zgodę Rady Królewskiej na bicie monety. - korzyści ekonomiczne.

• Przywilej jedlneńsko-krakowski - uchwalony w latach 1430 i 1433 roku w Jedlnej oraz w Krakowie przez Władysława Jagiełłę w zamian za tron dla swoich synów. Wprowadzał nietykalność osobistą - szlachcic nie mógł być uwięziony bez zgody sądu (zasada "neminem captivabimus"). Tylko szlachta osiadła w danej ziemi mogła pełnić w niej urzędy. Przyznano przedstawicielom stanu szlacheckiego wyłącznego prawa do sprawowania wyższych stanowisk kościelnych. - korzyści polityczne.

• Przywilej cerekwicko - nieszawski - uchwalony w 1454 roku przez Kazimierza Jagiellończyka za udział w wojnie trzynastoletniej. Król zobowiązał się nie nakładać nowych podatków, nie zwoływać pospolitego ruszenia oraz nie zmieniać praw bez zgody sejmików ziemskich. Ponadto zaostrzono kary za zbiegostwo chłopów. - korzyści polityczne.

• Przywilej piotrkowski - uchwalony w 1496 roku  w Piotrkowie przez Jana Olbrachta za udział w wyprawie na Mołdawię. Ograniczono wolność chłopów (początek przypisania chłopa do ziemi). Zaostrzono kary za zbiegostwo chłopów ze wsi. Szlachta została zwolniona ze wszystkich ceł. Zakazano posiadania dóbr ziemskich przez mieszczan. - korzyści ekonomiczne.

• Nihil novi - Konstytucja ochwalona w 1505 roku przez Aleksandra Jagiellończyka w Radomiu. Wszyskie nowe prawa i podatki mogły być stanowione tylko za zgodą izby poselskiej i senatu. Konstytucja określała i organizowała istnienie dwuizbowego sejmu, któremu rozszerzono inicjatywę ustawodawczą. Szlachta uzyskała prawo wolnego wyboru sędziów, wyłączono sprawy świeckie spod trybunałów duchownych. Zakazano stanowienia ceł przywantych. Ponadto, ograniczono osobom nieszlacheckiego pochodzenia  dostępu do urzędu duchownych. - korzyści polityczne.