II gimnazjum

Śladami przeszłości 2

Unia w Krewie:
<ul>
<li>W sierpniu 1385 roku na zamku w Krewie Polska i Litwa zawały unię personalną - oznaczało to, że oba państwa zostały połączone osobą monarchy, zachowały jednak odrębne urzędy oraz instytucje państwowe. </li>
<li>Nastąpiła chrystianizacja Litwy. </li> 
<li>18 lutego 1386 roku w Krakowie Jadwiga Andegaweńska poślubiła Władysława Jagiełłę - wydarzenie to zapoczątkowało rządy dynastii Jagiellonów na tronie polskim i litewskim.</li>
<li>Unia polsko-litewska przyczyniła się do powstania silnego państwa obejmującegp znaczny obszar Europy Środkowo - Wschodniej. </li>
<li>Dzięki chrystianizacji Wielkiego Księstwa Litewskiego zakon krzyżacki stracił pretekst do najazdów na wschodnie ziemie. Litwa stała się sojusznikiem Królestwa Polskiego w obronie jej granic przed Krzyżakami.</li>
<li>Władysław Jagiełło zobowiązał się do wypuszczenia polskich jeńców, wypłacenia odszkodowania Habsburgom za zerwanie zaręczyn Jadwigii z Wilhelmem Habsburgiem.</li>
<li>Jagiełło zdeklarował się odzyskać wszystkie ziemie utracone przez Koronę. W ostatnim punkcie aktu książę Jagiełło "obiecuje ziemie swoje litewskie i ruskie na wieczne czasy do korony królestwa polskiego przyłączyć".</li>
</ul>

Rozwiązanie 1

Unia polsko-litewska przyczyniła się do powstania silnego państwa obejmującego znaczny obszar Europy Środkowo - Wschodniej. Dzięki

Etapy konfliktu polsko - krzyżackiego za panowania dynastii Jagiellonów:
<ul>
<li>Zarówno dla Litwinów, jak i Polaków główne zagrożenie stanowili Krzyżacy. Państwo zakonu krzyżackiego organizowało liczne wyprawy łupieżcze na tereny Litwy pod pozorem chrystianizacji pogańskiego kraju. </li>
<li>W 1385 roku w Krewie Polska i Litwa zawarły unię personalną - jednym z głównych założeń sojuszu była wspólna obrona przed Krzyżakami. </li>
<li>W zamian za poślubienie Jadwigii Andegaweńskiej oraz koronę Królestwa Polskiego - Władysław Jagiełło zobowiązał się do przyjęcia chrztu oraz odzyskania ziem utraconych przez Polskę na rzecz zakonu.</li>

Do decydującej bitwy pomiędzy oddziałami polsko - litewskimi a krzyżackimi doszło 15 lipca 1410 roku na polach w pobliżu wsi Grunwald. Rycerzami zakonnymi dowodził Ulrich von Jungingen, natomiast na czele wojsk polsko - litewskich stał Władysław Jagiełło. Krzyżaków wspierali sojusznicy z Europy Zachodniej, Czech, Moraw i Pomorza Zachodniego. W skład wojsk zakonu wchodziło około 16 tys. jazdy oraz 5

Przyczyny sukcesów Polski w wojnie trzynastoletniej:
<ul>
<li>Niezadowolenie mieszkańców Prus oraz Pomorza z rządów Krzyżaków. Zawiązanie przez nich tajnych organizacji - Związku Jaszczurczego oraz Związku Pruskiego. </li>
<li>Pomoc finansowa miast pruskich pozwoliła na utworzenie polskiej armii zaciężnej złożonej z oddziałów żołnierzy najemnych - dzięki temu Polacy zaczęli odnosić decydujące zwycięstwa.</li>

Postanowienia pierwszego pokoju toruńskiego:
<ul>
<li>Warunki I pokoju toruńskiego są oceniane jako niekorzystne dla Polski w porównaniu z wagą zwycięstwa pod Grunwaldem. Polska nie odzyskała Pomorza, Zakon zwrócił jej jedynie ziemię dobrzyńską i zobowiązał się zapłacić 100 tys. kop groszy czeskich.</li>
<li>Litwini odnieśli większe korzyści - odzyskali Żmudź, lecz tylko w dożywotnie posiadanie Jagiełły i Witolda. </li>
<li>Warunki I pokoju toruńskiego uznano za rozczarowujące - winą za tą porażkę obarczano Witolda Kiejstutowicza, który przy oblężeniu Malborka wycofał się z dalszego udziału w walce.</li>

Konflikty polityczne oraz religijne, do których doszło w Europie w XIV i XV w. 
<ul>
<li>
Wielka wojna Polski i Litwy z Zakonem Krzyżackim - wojna pomiędzy Krzyżakami a Polską i Litwą wybuchła w 1409 r. Decydująca bitwa rozegrała się 15 lipca 1410 r. pod Grunwaldem. Połączone siły polskie, litewskie i ruskie pokonały wówczas armię krzyżacką.</li>
</ul>
<ul>
<li>
Wojna stuletnia - konflikt zbrojny pomiędzy Francją i Anglią. Toczył się w latach 1337 - 1453. Po początkowych sukcesach Anglików, ostateczne zwycięstwo odnieśli Francuzi.</li>

W XV stuleciu, w czasach panowania Kazimierza Jagiellończyka na ziemiach polskich nastąpił wielki rozwój kultury, sztuki oraz nauki. Okres ten nazywa się złotą jesienią polskiego średniowiecza. Mimo, iż przypadał na schyłek epoki - obfitował w wiele znaczących dokonań, które przyczyniły się do rozkwitu działalności artystycznej Królestwa Polskiego. Główne ośrodki kulturalne znajdowały się na królewskim dworze w Krakowie (Wawel) oraz w siedzibach ówczesnych możnowładców. Oprócz rodziny królewskiej jedną z najbardziej wpływowych postaci tamtych czasów był krakowski biskup Zbigniew Oleśnicki. U schyłku średniowiecza w Polsce powstawały wspaniałe budowle oraz dzieła sztuki w dominującym wówczas w całej Europie - stylu gotyckim. Ponadto, rozwijało się malarstwo oraz rzeźbiarstwo. Najbardziej popularne w tym okresie stały się rzeźby przedstawiające piękną Madonnę z Dzieciątkiem oraz Maryję trzymającą na kolanach martwego Jezusa Chrystusa (pieta). Do najważniejszych zabytków późnego średniowiecza w Polsce należą:
<ul>
<li>Ołtarz Wita Stwosza w Bazylice Mariackiej w Krakowie; </li>
<li>Krakowski Barbakan strzegący dostępu do Bramy Floriańskiej;</li>

Słynni uczeni Akademii Krakowskiej XV wieku to:
<ul>
<li>Marcin Król</li>
<li>Wojciech z Burdzewa</li>

Najwygodniejszy sposób nauki z edukacyjnym Odrabiamy AI

5