II gimnazjum

Śladami przeszłości 2

Historia

Słowa wypowiedziane przez Mikołaja Reja oznaczają, iż Polacy, tak jak

Kiedy w 1518 roku Zygmunt I Stary poślubił księżniczkę Bonę Sforzę d'Aragonę z Mediolanu dwór królewski na Wawelu stał się głównym ośrodkiem życia kulturalnego w

Przedstawiciele polskiego renesansu i ich najważniejsze osiągnięcia:
<ul>
<li>
Mikołaj Kopernik - żył w latach 1473 - 1543, polski astronom, autor przełomowego dzieła "O obrotach sfer niebieskich", w którym udowodnił, że środkim wszechświata jest Słońce, a nie - jak dotychczas sądzono - Ziemia. Przekonanie to zostało potępione przez Kościół i wielu ówczesnych uczonych i aż do 1828 roku znajdowało się w indeksie ksiąg zakazanych. Dzieło Kopernika dokonało wielkiego przełomu i wywołało jedną z najważniejszych rewolucji naukowych od czasów starożytnych, nazwaną "przewrotem kopernikańskim". Mikołaj Kopernik poza astronomią zajmował się także matematyką, ekonomią, prawem, startegią wojskową oraz medycyną. Był kanclerzem kapituły warmińskiej. </li>
</ul>

<ul>
<li>
Maciej z Miechowa - żył w latach 1457-1523, polski lekarz, pisarz medyczny, historyk, geograf, rektor Akademii Krajowskiej, autor dzieła "Traktat o dwóch Sarmacjach", który uznaje się za pierwsze dzieło geograficzne, zawierające wiarygodne wiadomości na temat ziem położonych w Europie Wschodniej. Był jednym z najsławniejszych astrologów krakowskich. Maciej z Miechowa był także fundatorem szkół parafialnych, szpitali, kaplic oraz kościołów.</li>
</ul>

<ul>
<li>
Marcin Kromer - żył w latach 1512 - 1589, humanista, historyk i pisarz okresu renesansu, teoretyk muzyki, dyplomata. Od 1544 roku był sekretarzem króla Zygmunta I Starego. Autor kroniki opisującej dzieje Polski do 1506 roku. Za prace historyczne o Polsce otrzymał od króla nobilitację. Powiększył zbiory biblioteki biskupiej, m.in. o rękopis Galla Anonima, ufundował także epitafium Mikołajowi Kopernikowi.</li>

XVI wiek w Polsce nosi nazwę "złotego wieku", ponieważ za panowania ostatnich Jagiellonów - Zygmunta I Starego i jego syna Zygmunta II Augusta nasz kraj stał się jednym z największych i najważniejszych państw ówczesnej Europy. Rzeczpospolita stanowiła wówczas nie tylko potęgę polityczną, ale także militarną i ekonomiczną. Dzięki dostępowi do Morza Bałtyckiego Polska prowadziła ożywiony handel z krajami Europy Zachodniej. Eksport zboża, drewna, smoły, chmielu, lnu oraz miodu stał się głównym źródłem dochodów szlachty. Dynamicznie rozwijająca się gospodarka wpłynęła również na wzrost zamożności pozostałych warstw społecznych. W tak korzystnych warunkach  rozwijała się nauka, sztuka oraz architektura.  
Głównym ośrodkiem życia kulturalnego w "złotym wieku" stał się dwór królewski na Wawelu, szczególnie po przybyciu Bony Sforzy d'Aragony - żony Zygmunta Starego. Z Zamku Królewskiego wzory kultury renesansowej przenikały na dwory magnatów. Kraków - z bujnego ośrodka sztuki późnego gotyku przekształcił się w główne miasto sztuki renesansowej. Tu powstawały przepiękne siedziby magnackie (np. dwór biskupów krakowskich) oraz mieszczańskie. Polska kultura renesansowa promieniowała na wiele sąsiednich krajów: Ukrainę, Rosję, Mołdawię, Prusy Książęce oraz Siedmiogród. Warto podkreślić, iż w tamtym czasie język polski stał się językiem dyplomacji na obszarze Europy Środkowo - Wschodniej.

Komentarze