II gimnazjum

Śladami przeszłości 2

Historia

Bliżej historii 2

Historia 2 

Historia II

Osiągnięcia cywilizacji powstałych na kontynencie amerykańskim przed XV wiekiem:
Cywilizacja Olmeków
<ul>
<li>Najstarsza cywilizacja powstała na obszarze Ameryki Środkowej (II tysiąclecie p.n.e.);</li>
<li>Olmekowie sporządzili pierwszy na kontynencie amerykańskim kalendarz;</li>
<li>Znali pismo hieroglificzne, dzięki któremu inne ludy indiańskie wynalazły swoje alfabety;</li>
<li>Osięgnięcia Olmeków wywierały znaczny wpływ na pozostałe cywilizacje zamieszkujące obszary Ameryki Środkowej;</li>
</ul>
Cywilizacja Majów
<ul>
<li>Rozwinęła się na półwyspie Jukatan - na terenie dzisiejszego Meksyku, Gwatemali Salwadoru i Hondurasu;</li>

Przyczyny podjęcia przez Europejczyków wielkich wypraw dalekomorskich:
<ul>
<li>Główną przyczyną wielkich odkryć geograficznych były trudności w prowadzeniu handlu ze Wschodem oraz zapotrzebowanie na niedostępne w Europie towary.</li>

<ul>
<li>Od schyłku średniowiecza stopniowo rozszerzały się granice świata znanego Europejczykom, coraz chętniej podejmowano długie i ryzykowne wyprawy. Istniało kilka przyczyn, które skłaniały do odbywania dalekich podróży. Jedną z nich było pragnienie odnalezienia drogi morskiej do Indii, bezpośredni handel drogą morską ze Wschodem przyniósłby europejskim kupcom ogromne zyski. Europejczycy poszukiwali również złotych kruszców -zlot i srebra.</li>
<li>Wielkie wyprawy zamorskie jako pierwsi rozpoczęli Portugalczycy.</li>
</ul>

Pozytywne skutki odkryć geograficznych:
<ul>
<li>Wyprawa Vasco da Gamy otworzyła Europejczykom poszukiwaną od dawna drogę morską do Indii. Dzięki kolejnym wyprawom zorganizowali oni w Azji liczne ośrodki handlowe i opanowali nowe terytoria.</li>
<li>W wyniku odkryć geograficznych handel europejski obejmował znacznie większe w porównaniu z poprzednim okresem obszary świata.</li> 
<li>Do Europy łatwiej docierały poszukiwane z Azji i Ameryki towary: cukier, pachnidła, kość słoniowa, korzenie, jedwab, ryż, bawełna. </li>
<li>Złoto i srebro sprowadzane do Hiszpanii bogaciło kraje ówczesnej Europy.</li>
<li>W wyniku wielkich odkryć geograficznych nastąpił znaczny rozwój kolonii europejskich. Hiszpańskie kolonie objęły olbrzymie terytoria w Ameryce Południowej, Ameryce Środkowej, w części Ameryki Północnej, a także wyspy na Morzu Karaibskim. Z biegiem czasu obok Hiszpanów pojawili się w Ameryce Południowej Portugalczycy, którzy założyli kolonię w Brazylii oraz Holendrzy i Francuzi. </li>
<li>Wzrosła wiedza Europejczyków o otaczającym ich świecie: poznali nowe kontynenty, stykali się z miejscowymi cywilizacjami Inków, Azteków, Majów.</li>
</ul>
Negatywne skutki odkryć geograficznych:
<ul>
<li>Zyski z zamorskiej ekspansji powodowały rywalizację europejskich mocarstw. Spory Europejczyków w Azji i Ameryce wpływały na sytuację polityczną w Europie, np. na zaostrzenie stosunków między Hiszpanią i Anglią. </li>
<li>Działania konkwistadorów powodowały wyniszczenie tubylczych plemion. Silne państwa Azteków i Inków nie miały szans w starciu z lepiej uzbrojonymi, zdeterminowanymi i brutlnymi zdobywcami.</li>
<li>Działalność Europejczyków na terenie Ameryki Środkowej i Południowej powodowała stopniową utratę tożsamości kulturowej Indian. Światynie Azteków i Inków burzono, kroniki indiańskie palono a naczynia rytualne, posągi i inne cenne przedmioty wywożono do Europy.</li>
<li>Europejska ekspansja prowadziła ponadto do zmian struktury etnicznej kontynentu. Indianie często nie wytrzymywali ciężkiej pracy fizycznej, dlatego też do katorżniczej pracy na plantacjach i w kopalniach zaczęto sprowadzać kupowanych w Afryce niewolników. Z biegiem czasu powstawały nowe grupy społeczne, np. Metysi i Mulaci, pochodzący ze związków europejsko-indiańskich i europejsko-afrykańskich.</li>
</ul>

Człowiek renesansu.

Najwybitniejsi przedstawiciele epoki renesansu:

<ul>
<li>
Leonardo da Vinci - żył w latach 1452-1519, był filozofem, uczonym, malarzem, rzeźbiarzem, architektem, teoretykiem malarstwa. Zajmował się anatomią, medycyną, biologią, optyką oraz mechaniką. Leonardo da Vinci jest uznany za geniusza, wielkiego artystę i erudytę. Początkowo pracował jako malarz we Florencji, prawdziwą karierę rozpoczął na dworze księcia Mediolanu - Ludwika Sforzy. Projektował dla władcy umocnienia, place oraz ulice. Zyskał wielką sławę jako znakomity malarz i rzeźbiarz. Prowadził badania nad budową anatomiczną człowieka - "Człowiek wirtuwiański". Ponadto, projektował urządzenia wojenne do walki na lądzie i morzu. Podejmował także próby skonstruowania machiny latającej oraz nowego typu zegara. Wiele pomysłów oraz projektów Leonarda da Vinci, takich jak łódź podwodna, wóz pancerny, kamizelka kuloodporna, helikopter, rower a nawet prototym samochodu zrealizowano kilkaset lat później. Do nasłynniejszych dzieł Leonarda da Vinci należą: "Mona Lisa", "Ostatnia Wieczerza", "Dama z gronostajem", "Zwiastowanie".</li>

Przyczyny reformacji:
<ul>
<li>W hierarchii kościelnej coraz częściej dochodziło do nadużyć. Kolejni papieże coraz częściej żyli w przepychu i bogactwie stając się bardziej przywódcami politycznymi Państwa Kościelnego, niż pasterzami chrześcijan. </li>
<li>Wyższe godności eklezjalne były zastrzeżone dla stanu szlaceckiego.</li>

<ul>
<li>
Luteranizm - podstawą nowego wyznania (dzisiaj Kościoła ewangelicko - augsburskiego) był opracowany przez przez Marcina Lutra Mały, a później Duży Katechizm. Głosił w nim, że człowieka może zbawić tylko wiara, łaska boża i pokuta, a dobre uczynki i asceza nie mają większego znaczenia. Jedynym źródłem wiary i zbawienia jest Nowy Testament tłumaczony na języki narodowe, interpretowany samodzielnie przez każdego człowieka. Luteranizm uznawał trzy sakramenty - chrzest, eucharystię i pokutę. Zlikwidowano zakony, odrzucono kult świętych i celibat księży. Pastorzy stawali się urzędnikami państwowymi i przewodnikami życia religijnego. Odrzucono prymat papiestwa, zwierzchnością stało się państwo, ale bez ewangelicznych uprawnień. Państwo przejmowało dobra kościelne, biorąc na siebie zadanie utrzymania kleru i prowadzenie działalności charytatywnej.</li>
</ul>

Ogromny wzrost popularności idei reformacji skłonił Kościół do podjęcia próby odzyskania utraconych wpływów. Wśród ówczesnego duchowieństwa istniały grupy domagające się reformy wewnętrznej Kościoła, zwiększenia dyscypliny, usunięcia nadużyć i pogłębienia życia duchowego. Zdawano sobie również sprawę z konieczności odbudowania autorytetu papiestwa. Na szczęście działania przedstawicieli Kościoła nie ograniczyły się wyłącznie do zwalczania wpływów religijnych reformatorów, ale autentycznie dążyły do odnowy całości życia religijnego. Kościół miał stać się na nowo duchowym przewodnikiem chrześcijan. Sobór trydencki obradujący w latach 1545-1563 sformułował jasno dogmaty katolickie, których kwestionowanie oznaczało usunięcie z Kościoła. Wydano ujednolicony tekst Biblii (Wulgata), ustalono obowiązującą liturgię. Wzmocniono dyscyplinę wśród duchowieństwa, położono nacisk na podniesienie poziomu umysłowego i moralnego kleru. Umocniono władzę papieża poprzez rozbudowę kurii rzymskiej i przekazanie papieżowi części kompetencji synodów i biskupów. Moim zdaniem, największym osiągnięciem soboru trydenckiego było powołanie zakonu Towarzystwa Jezusowego (jezuitów), na czele którego stanął były oficer armii hiszpańskiej - Ignacy Loyola. Zakon ten był bowiem zorganizowany na wzór wojskowy. Jezuici byli twardo podporządkowani rozkazom swoich zwierzchników. Członkowie zakonu oprócz składania zwykłych ślubów składali również ślub bezwzględengo posłuszeństwa papieżowi. Jezuici byli ludźmi wszechstronnie wykształconymi, całkowicie oddanymi walce z reformacją. Odgrywali ważną rolę na dworach władców europejskich i możnowładców. Zakładali takze szkoły zajmujące się kształceniem elity ówczesnego społeczeństwa. Jezuickie szkolnictwo słynęło z wysokiego poziomu nauczania. Dzięki zdecydowanej reakcji katolickiej zdołano zahamować postępy reformacji. Władzę Kościoła katolickiego utrzymano w Hiszpanii, Portugalii, we Włoszech, Austrii, a także w Czechach, w Polsce i na Węgrzech. Niemcy, Anglia, Holandia oraz kraje skandynawskie pozostały protestanckie.

Komentarze