Rozwiązanie 1.

Okoliczności powstania ruchu robotniczego

Szybki rozwój przemysłu w pierwszej połowie XIX w. spowodował wyraźny podział społeczeństwa na dwie grupy: zamożnych właścicieli fabryk (fabrykantów, kapitalistów) oraz (znacznie liczniejszą) ubogich robotników. Ludność wiejską przyciągała do miasta - perspektywa większego zarobku oraz możliwość polepszenia warunków życia.

W okresie rewolucji przemysłowej robotnicy pracujący w fabrykach i kopalniach byli wyzyskiwani, pracowali czternaście lub nawet szesnaście godzin na dobę, w przegrzanych, dusznych, pełnych hałasu pomieszczeniach. Mieszkali w zatłoczonych przyfabrycznych dzielnicach, w tragicznych warunkach higienicznych. Głodowe zarobki zmuszały robotników, do posyłania do pracy swoich (nawet kilkuletnich) dzieci.

Z czasem, wśród rozgoryczonych robotników zaczęły wybuchać bunty oraz strajki. Niejednokrotnie protesty przeradzały się w wystąpienia zbrojne, tj. powstanie tkaczy w Lyonie w 1831 i 1834 r. oraz powstanie tkaczy śląskich w 1844 r.

Walka o poprawę warunków pracy przyczyniła się do wzrostu świadomości społecznej i zakładania przez robotników organizacji walcząc o podstawowe prawa. W ten sposób powstał ruch robotniczy, będący zorganizowaną działalnością pracowników fabryk i zakładów dążących do uzyskania własnych praw.

• Pierwsze powstanie tkaczy w Lyonie (rycina).

Rozwiązanie 2.

Okoliczności powstania ruchu robotniczego:

Rewolucja przemysłowa przyczyniła się do znacznego rozwarstwienia społecznego. Powstały nowe grupy społeczne takie jak bogaci właściciele fabryk zwani fabrykantami oraz ubogie warstwy pracowników fabryk zwanych proletariatem.

Sytuacja pracowników w dobie rewolucji nie wyglądała najlepiej. Wielu z nich traciło pracę w wyniku mechanizacji produkcji. Część zaś pracowała w bardzo złych warunkach od świtu aż do zmierzchu. Standardowy dzień pracy trwał 16 godzin. Pomimo trudów płaca robotników nadal była głodowa. Wielu z nich wysyłało do pracy w fabrykach swoje dzieci, aby mogły zarobić na swoje wyżywienie. 

Robotnik nie miał żadnej ochrony na wypadek choroby lub uszczerbku na zdrowie w czasie pracy.  Niezadowolenie robotników często dawało upust w postaci strajków i buntów w fabrykach.

Rosnąca liczba robotników spowodowała, że w miastach zaczęły powstawać pierwsze organizację zrzeszające, które postulowały o poprawę warunków bytowych proletariatu.