Artykuły henrykowskie - dokument uchwalony na sejmie elekcyjnym w 1573 r., podczas wyboru na króla Henryka Walezego (pierwszego władcy elekcyjnego), określający uprawnienia króla i zasady ustrojowe Rzeczypospolitej. Jako pierwszemu przedłożono je właśnie Henrykowi (stąd nazwa). Każdy nowo obrany w wolnej elekcji monarcha miał zobowiązać się do ich przestrzegania, m..in.: szanowania elekcji viritim, przestrzegania przywilejów szlacheckich oraz konfederacji warszawskiej gwarantującej pokój religijny, zwoływania co dwa lata sejmu na okres nie dłuższy niż sześć tygodni, bez zgody którego nie można było nakładać nowych podatków, zwoływać pospolitego ruszenia, wypowiadać wojny i zwierać pokoju. W razie nie przestrzegania przez władcę Artykułów henrykowskich - szlachta miała prawo wypowiedzenia mu posłuszeństwa.