Na utworzenie jednego państwa polsko - litewskiego wpłynęły: 200-letnia tradycja wspólnych rządów, wspólne zagrożenie ze strony Wielkiego Księstwa Moskiewskiego, polonizacja szlachty litewskiej i ruskiej, widoki ekspansji gospodarczej szlachty polskiej i Kościoła katolickiego oraz chęć uwolnienia się średniej szlachty litweskiej od przewagi magnaterii (bojarów). Ponadto, król Zygmunt August nie miał męskiego potomka, co groziło wygaśnięciem dynastii Jagiellonów i rozpadem unii personalnej obu krajów. Unię realną ostatecznie zaprzysiężono 1 lipca 1569 roku. Powstało państwo - Rzeczypospolita Obojga Narodów (Korona i Litwa), posiadające wspólne: władcę, sejm i senat, monetę, obszar gospodarczy oraz politykę zagraniczną. Osobne pozostały urzędy, wojsko, skarb i sądownictwo. Powstało ogromne - wielonarodowościowe i wielowyznaniowe państwo w Europie.