Humaniści - byli włoskimi twórcami, którzy interesowali się człowiekiem i jego życiem na ziemi. Pragnęli czerpać radość z życia radość, korzystać z jego przyjemności i rozwijać się intelektualnie. Ich maksymą stały się słowa antycznego komediopisarza Terencjusza: "Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce".

Wzorem humanisty był człowiek wykształcony, znający łacinę oraz grekę, podróżujący po Italii, biorący czynny udział w życiu politycznym i kulturalnym. Ideałem humanizmu było naśladowanie wzorów antycznych, niepozbawione jednak ambicji prześcignięcia tych modeli. Mimo iż językiem warstw wykształconych w epoce renesansu pozostawała łacina, w XVI w. humaniści stanowili awangardę literackiej twórczości w językach narodowych. Do najważniejszych przedstawicieli humanizmu należeli: Leonardo da Vinci, Erazm z Rotterdamu, Andrzej Frycz Modrzewski oraz Jan Kochanowski.