HISTORIA 2018 r.
Tekst do zadania 1.
Każdy obywatel otrzymywał skorupkę [glinianą] i pisał na niej
nazwisko człowieka, którego chciał usunąć spośród obywateli.
Tabliczkę zanosił na umówione miejsce na agorze. Tam
archonci przeliczali skorupki. Następnie odkładano tabliczki
z poszczególnymi imionami osobno i tego, kto był wymieniony
największą liczbą głosów, ogłaszano jako usuniętego
na dziesięć lat.
Zadanie 1.
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Procedura opisana w tekście była stosowana w
Teksty do zadania 2.
Tekst I
Niewolników dostarczały wojny, znana była np. niewola za
długi, często też praktykowano sprzedaż dzieci. Gospodarcze
znaczenie niewolników było jednak niewielkie. Największą ich
liczbę zatrudniał król dla różnorakich posług w pałacu
w Babilonie.
Tekst II
Wolno było helotom zakładać rodzinę, zatrzymywać na swój
użytek nadwyżki plonów. Istniała więc grupa ludności zależnej,
pozbawiona praw politycznych i przywiązana do ziemi.
Tekst III
Szczególnie ciężki był los niewolników kształconych
w specjalnych szkołach dla gladiatorów, zapaśników. Walki
gladiatorów na arenie cyrkowej pasjonowały widzów, którzy
lubowali się w krwawych widowiskach.
Tekst IV
Wyprawy wojenne faraonów Nowego Państwa zwiększały
poważnie dopływ niewolników i podnosiły ich znaczenie,
zwłaszcza w tych gałęziach produkcji, które wymagały pracy
fizycznej. Aczkolwiek główną siłą roboczą pozostawała ludność
miejscowa, to jednak znaczenie niewolnictwa było spore.
Zadanie 2.
Dokończ zdanie. Wybierz prawidłową odpowiedź spośród podanych.
Sytuację niewolników w starożytnym Rzymie w okresie republiki przedstawia
Zadanie 3.
Rozwój Imperium Rzymskiego
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F - jeśli jest fałszywe.
Grecja stała się częścią państwa rzymskiego w okresie republiki. - PRAWDA
Prowincja oznaczona znakiem X została zdobyta przez Rzymian w II wieku p.n.e. - FAŁSZ
Zadanie 4.
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Szereg, w którym uporządkowano chronologicznie wydarzenia, to:
Tekst i taśma chronologiczna do zadania 5.
Gdy tak się wahał, wydała mu się lepsza myśl, żeby pójść
zwalczać bożków i bałwany w kraju Prusów. Książę [Bolesław],
poznawszy jego zamiary, daje mu łódź i dla bezpieczeństwa
podczas podróży zaopatruje ją w trzydziestu wojów. On zaś
przybył najpierw do Gdańska, położonego na skraju rozległego
państwa [tego] księcia i dotykającego brzegu morza. Tu,
odprawiając obrzędy mszalne, Ojcu ofiarował Chrystusa,
któremu za kilka dni siebie samego miał złożyć w ofierze.
Zadanie 5.
Gdy tak się wahał, wydała mu się lepsza myśl, żeby pójść zwalczać bożków i bałwany w kraju Prusów. Książę [Bolesław], poznawszy jego zamiary, daje mu łódź i dla bezpieczeństwa podczas podróży zaopatrują ją w trzystu wojów (...)
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Wydarzenia opisane w tekście miały miejsce w okresie oznaczonym na taśmie chronologicznej numerem
Mapa do zadania 6.
Zadanie 6.
Na podstawie mapy oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F - jeśli jest fałszywe.
Państwo Władysława Łokietka obejmowało większy obszar niż państwo Bolesława Krzywoustego. - FAŁSZ
Opole znajdowało się w granicach państwa polskiego u kresu panowania Władysława Łokietka. - FAŁSZ
Tablica genealogiczna i tabela do zadania 7.
Zadanie 7.
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F - jeśli jest fałszywe.
Przywilej nadany przez Jana Olbrachta ograniczył prawa mieszczan. - PRAWDA
Wszystkie przywileje wymienione w tabeli zostały nadane przez królów z dynastii Jagiellonów. - FAŁSZ
Ilustracja do zadania 8.
Zadanie 8.
Uzupełnij poniższy tekst. Przyporządkuj do każdego zdania właściwe uzupełnienie spośród oznaczonych literami A - C.
Na ilustracji przedstawiono budowlę wzniesioną w stylu 8.1. A. gotyckim.
Charakterystyczne dla tego stylu jest występowanie 8.2. A. okien i portali zakończonych ostrymi łukami.
Budowę katedry rozpoczęto w epoce 8.3. B. średniowiecza.
Tekst do zadania 9.
Rok upłynął od nocy św. Bartłomieja. W obecności króla
Francji, grona dostojnych notablów królestwa francuskiego,
posłów zagranicznych i tłumu ciekawych paryżan poseł polski
Jan Zborowski wyrzekł w katedrze Notre Dame twarde słowa:
„Jeżeli nie zaprzysięgniesz, nie będziesz panował”. Podobne
zdarzenie zaszło kilka miesięcy potem w katedrze wawelskiej,
kiedy marszałek wielki koronny Jan Firlej położył rękę na
koronie Piastów i Jagiellonów i oświadczył, że nie dopuści, aby
spoczęła ona na skroniach królewicza, jeżeli ten nie
zaprzysięgnie pokoju religijnego.
Zadanie 9.
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Rok upłynął od nocy św. Bartłomieja. W obecności króla Francji, grona dostojnych notablów królestwa francuskiego, posłów zagranicznych i tłumu ciekawych paryżan poseł polski Jan Zboroski wyrzekł w katedrze Noter Dame (...)
Jan Zborowski słowa “Jeśli nie zaprzysięgniesz, będziesz panował” skierował do:
Tekst do zadania 10.
Jego Królewska Mość jest i powinien być uważany za
najwyższą głowę Kościoła w Anglii i za taką jest przyjmowany
przez duchowieństwo tego królestwa. Król i jego następcy mają
mieć władzę i autorytet, aby od czasu do czasu przeprowadzać
wizytacje, poskramiać winnych, usuwać nadużycia, reformować
i wykorzeniać te wszystkie błędy, dla wzrostu siły religii
Chrystusowej oraz dla jedności królestwa.
Zadanie 10.
Jego Królewska Mość jest i powinien być uważany za najwyższą głowę Kościoła w Anglii i za taką jest przyjmowany przez duchowieństwo tego królestwa (...)
Uzupełnij poniższy tekst. Przyporządkuj do każdego zdania właściwe uzupełnienie spośród oznaczonych literami A - C.
Cytowany dokument powstał za panowania 10.1. C. Henryka VIII.
Miało to miejsce w 10.2. B. XVI wieku.
Organizacja Kościoła przedstawiona w tekście jest charakterystyczna dla wyznania 10.3. A. anglikańskiego.
Teksty do zadania 11.
Tekst I
Mowa króla Anglii Jakuba I w Parlamencie w 1609 roku
(fragment)
Bóg ma władzę stwarzania i niszczenia, dawania życia
i zadawania śmierci. Tę samą władzę mają królowie. Tworzą
i unicestwiają swoich poddanych, dysponują życiem i śmiercią,
kierują wszystkimi sprawami, przed nikim nie są odpowiedzialni,
jak tylko przed samym Bogiem.
Tekst II
„Deklaracja Praw Narodu Angielskiego” z 1689 roku (fragment)
Lordowie duchowni i świeccy oraz Izba Gmin oświadczają,
że przypisywana królowi władza zawieszenia prawa
lub zawieszania wykonania prawa, mocą jego własnej decyzji,
bez zgody parlamentu – jest bezprawiem.
Zadanie 11.
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F - jeśli jest fałszywe.
W obu tekstach głosi się pochwałę monarchii absolutnej. - FAŁSZ
W obu tekstach głosi się pochwałę monarchii absolutnej. - FAŁSZ
Teksty do zadania 12.
Tekst I
Jędrzej Kitowicz, „Opis obyczajów za panowania Augusta III”
(fragment)
August III był tak nieszczęśliwy, że za jego panowania
trzydziestoletniego żaden sejm nie doszedł [do skutku].
Niechętne partie i obce dwory zrywały sejmy przez
subordynowane 1) osoby, zwalając winę na króla, utyskując na
jego nieszczęśliwe panowanie. Do zerwania sejmu nie
zażywano osób 2) rozumem i miłością dobra publicznego
obdarzonych.
Tekst II
Traktat Stanisława Konarskiego „O skutecznym rad sposobie”
wydany w latach 1760–1763 (fragment)
My kadencje sejmów aż co dwa lata mamy, ale sejmów
nie mamy: lat kilka, kilkanaście i kilkadziesiąt mija, jak nie
możemy doczekać się sejmu [zakończonego podjęciem
uchwał]; i cóż za dziw, że giniemy na wszystkim, upadamy
na wszystkim, a coraz to głębiej.
1) Subordynowane – podporządkowane.
2) Nie zażywano osób – nie posługiwano się osobami.
Zadanie 12.
Uzupełnij poniższy tekst. Przyporządkuj do każdego zdania właściwe uzupełnienie spośród oznaczonych literami A-C.
Obydwa teksty dotyczą czasów panowania w Rzeczypospolitej króla z dynastii 12.1. C. saskiej.
Autorzy w zamieszczonych powyżej fragmentów tekstów 12.2. A. krytykują sposób funkcjonowania sejmów w Rzeczypospolitej.
W tych tekstach opisano skutki stosowania w życiu politycznym Rzeczypospolitej zasady 12.3. C. liberum veto.
Teksty do zadania 13.
Tekst I
Społeczeństwo wiernych tworzy jedno ciało, ale państwo składa
się z trzech ciał. Dom Boży, uważany za jeden, jest więc
podzielony na trzy części: jedni modlą się, drudzy walczą, inni
wreszcie pracują. Usługi, przez jednych świadczone, są
warunkiem działania dwu części pozostałych. Każdy po kolei
podejmuje się ulżyć całości.
Tekst II
Władza królewska jest absolutną. Monarcha nie potrzebuje
przed nikim zdawać sprawy ze swoich rozporządzeń. Jedyną
ochroną człowieka prywatnego przed władzą publiczną jest
jego niewinność.
Tekst III
Dobry rząd musi się opierać na systemie tak silnie zbudowanym
jak system filozoficzny. System musi wypływać z jednej tylko
głowy, z głowy panującego. Zaniedbywanie obowiązków
względem poddanych staje się wprost zbrodnią. Panujący
powinien słuchać skarg poddanych i wymierzać sprawiedliwość.
Tekst IV
Każdy z nas oddaje swoją osobę i swoje prawa pod naczelne
kierownictwo woli powszechnej i wszyscy my wspólnie, jako
ciało polityczne, przyjmujemy każdego członka jako część
niepodzielnej całości. Ten akt zrzeszenia tworzy ciało
zbiorowe, uzyskujące swoje wspólne „ja”, swoje życie i wolę.
Zadanie 13.
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Zasady zgodne z koncepcją umowy społecznej Jeana Jacques’a Rousseau przedstawiono w
Zadanie 14.
Spośród poniższych wydarzeń oznaczonych literami A-D wybierz wydarzenie chronologicznie pierwsze i wydarzenie chronologicznie ostatnie. W każdym wierszu tabeli wybierz właściwą literę.
Wydarzenie chronologicznie pierwsze. - B
Wydarzenie chronologicznie ostatnie. - D
Tekst do zadania 15.
Odezwa wydana w Mediolanie w 1797 roku (fragment)
Do współobywateli! Wierny ojczyźnie mojej, do ostatniego
momentu walczyłem za jej wolność. Upadła ona pod
przemocą. Polacy, nadzieja powstaje, Francja zwycięża, ona
się bije za sprawę narodów, starajmy się osłabić jej
nieprzyjaciół. Już oficerowie i żołnierze, towarzysze trudów
waszych i zwycięstwa, są ze mną; już się bataliony formują;
bijmy się za sprawę wspólną wszystkich narodów, za wolność
pod walecznym Bonaparte, zwycięzcą Włoch!
Zadanie 15.
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Odezwa wydana w Mediolanie w 1797 roku (fragment)
Do współobywateli! Wierny ojczyźnie mojej, do ostatniego momentu walczyłem za jej wolność. Upadła ona pod przemocą. Polacy, nadzieja powstaje, Francja zwycięża, ona się bije za wolność (...)
Tekst i ilustracja do zadania 16.
W okresach dla Polski przełomowych manifestowano uczucia
patriotyczne poprzez strój narodowy, pieśni czy odpowiednio
przyozdobione przedmioty. W 30. rocznicę ataku na Belweder
urządzono manifestację, w czasie której motywy religijne ściśle
połączyły się z politycznymi – zebrani odśpiewali „Boże, coś
Polskę”, „Mazurka Dąbrowskiego” i „Warszawiankę”.
Srebrna ozdoba pochodząca z lat sześćdziesiątych XIX wieku
Zadanie 16.
W okresach dla Polski przełomowych manifestowano uczucia patriotyczne poprzez strój narodowy, pieśni czy odpowiednio przyozdobione przedmioty (...)
Tekst i ilustracja odnoszą się do nastrojów w Królestwie Polskim
Tekst do zadania 17.
Od czasu zupełnego pojednania się Polaków z cesarzem,
przeprowadzonego przez hr. Agenora Gołuchowskiego
w 1866 roku na podstawie znanej formuły Kazimierza
Grocholskiego, streszczonej w zdaniu „Przy Tobie,
Najjaśniejszy Panie, stoimy i stać chcemy”, stosunek Polaków
do cesarza i odwrotnie ułożył się na stopie pełnego zaufania.
Ta formuła nie była frazesem, ale programem, który pozwolił
Galicji stać się polskim Piemontem.
Zadanie 17.
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F - jeśli jest fałszywe.
W tekście opisano stosunek Polaków do władcy z dynastii Romanowów. - FAŁSZ
Agenor Gołuchowski i Kazimierz Grocholski prezentowali postawę lojalistyczną wobec cesarza. - PRAWDA
Tekst i mapa do zadania 18.
W połowie XIX wieku Unia stanęła na progu rozpadu.
Amerykańskie stany coraz bardziej dzieliły się ze względu na
stosunek do niewolnictwa. Na Północy działał ruch
abolicjonistów, na Południu uważano, że niewolnictwo było
nieodzowne dla funkcjonowania gospodarki. Stany północne
były otwarte na postęp naukowo-techniczny, zurbanizowane
i uprzemysłowione, południe natomiast pozostało
konserwatywne, nastawione na gospodarkę rolną i słabo
uprzemysłowione.
Gospodarka Stanów Zjednoczonych w połowie XIX wieku
Zadanie 18.
Odpowiedz na pytanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie 1., 2. albo 3.
A. Tak,
ponieważ
Tekst do zadania 19.
Następca tronu Austro-Węgier, Franciszek Ferdynand d’Este,
w towarzystwie swojej żony Zofii, składał oficjalną wizytę
w stolicy Bośni Sarajewie. Wśród tłumu ukryła się grupa
młodych zamachowców, nasłanych przez jedną z tajnych
organizacji działających przeciwko Habsburgom. Szofer
arcyksięcia wybrał niewłaściwy zakręt i skierował otwarty
samochód prosto na miejsce, gdzie stał spiskowiec –
dziewiętnastoletni student Gawriło Princip. Kule z jego
rewolweru śmiertelnie raniły cesarską parę.
Zadanie 19.
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Następca tronu Austro-Węgier, Franciszek Ferdynand d’Este w towarzystwie swojej żony Zofii, składał oficjalną wizytę w stolicy Bośni Sarajewie (...)
W tekście opisano wydarzenie, które stało się bezpośrednią przyczyną wybuchu
Tabela do zadania 20.
Polacy zmobilizowani 1) do armii państw zaborczych
w latach 1914–1918 (w tysiącach)
Oznaczenia w tabeli:
1 – lata
2 – zmobilizowani ogółem
3 – zmobilizowani z zaboru austriackiego
4 – zmobilizowani z zaboru pruskiego
5 – zmobilizowani z zaboru rosyjskiego
Dane dotyczą obszaru Polski w granicach z 1923 roku.
1) Zmobilizowani – powołani do wojska.
Zadanie 20.
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Na podstawie tabeli można stwierdzić, że
Tekst do zadania 21.
Ulotka podpisana przez wójta gminy (fragment)
Mieszkańcu! Możesz zdecydować o lokalizacji nowej drogi!
Rada gminy w tegorocznym budżecie zapewniła środki
na budowę drogi łączącej osiedle Zachód z ulicą Parkową.
Zwracam się do mieszkańców gminy z prośbą o pomoc przy
wyborze jej przebiegu. Wszyscy zainteresowani proszeni są
o wypełnienie ankiety (można ją pobrać ze strony internetowej
urzędu gminy), w której przedstawiono warianty lokalizacji
przyszłej drogi, szerokości jezdni i chodnika oraz przebiegu
ścieżki rowerowej.
Zadanie 21.
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F - jeśli jest fałszywe.
Ulotka podpisana przez wójta gminy (fragment).
Mieszkańcu! Możesz zdecydować o budowie nowej drogi!
Rada gminy w tegorocznym budżecie zapewniła środki na budowę drogi łączącej osiedle Zachód z ulicą Parkową (...)
Ulotka jest elementem konsultacji społecznych, zainicjowanych przez władze samorządu terytorialnego. - PRAWDA
Budowa drogi, o której mowa w tekście, należy do kompetencji administracji rządowej. - FAŁSZ
Teksty do zadania 22.
Tekst I
W ogólnokrajowym referendum Polacy w większości
opowiedzieli się za przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej.
Tekst II
Decyzją Sejmu została uchwalona ustawa o Karcie Dużej
Rodziny, uprawniająca członków rodzin wielodzietnych do wielu
zniżek i ulg.
Tekst III
Przedstawicielka Obywatelskiego Komitetu Inicjatywy
Ustawodawczej zaprezentowała posłom obywatelski projekt
ustawy o ochronie zwierząt. Podpisało się pod nim 220 tysięcy
obywateli.
Tekst IV
Sejmik województwa małopolskiego przyjął uchwałę zakazującą
palenia węglem, drewnem i innymi paliwami stałymi w piecach
i kominkach na całym obszarze Krakowa.
Zadanie 22.
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Działania obywateli w ramach demokracji bezpośredniej przedstawiono w tekstach
Tekst do zadania 23.
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (fragment)
Art. 287. Wybory (…) są powszechne, równe i bezpośrednie
oraz odbywają się w głosowaniu tajnym.
Art. 288. (…) wybierany jest na pięcioletnią kadencję
i ponownie może być wybrany tylko raz.
Zadanie 23.
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (fragment)
Art. 288. (...) wybierany jest na pięcioletnią kadencję i ponownie może być wybrany tylko raz.
Przytoczony fragment Kodeksu wyborczego dotyczy wyborów
Tekst do zadania 24.
Europosłowie opowiedzieli się za zrównywaniem cen połączeń
komórkowych krajowych i zagranicznych w całej Unii. Uznali,
że ceny połączeń zagranicznych powinny być takie same jak
w kraju.
Zadanie 24.
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Europosłowie opowiedzieli się za zrównywaniem cen połączeń komórkowych krajowych i zagranicznych w całej Unii (...)
W tekście opisano wyniki prac
Diagram do zadania 25.
Struktura dochodów budżetu Rzeczypospolitej Polskiej
w 2016 roku
Zadanie 25.
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Największe wpływy do budżetu państwa pochodziły z podatku