Znajdź rozwiązania dodatkowych zadań domowych

O separatyzmie w jednym z państw Europy

Cieszy się największą autonomią spośród wszystkich regionów Unii, ma własny rząd, parlament i język uznany za urzędowy [...]. 1 października 2017 r. odbyło się tu – nielegalne z punktu widzenia [władz państwa] – referendum niepodległościowe. Mimo prób siłowego zablokowania głosowania przez policję wzięło w nim udział 43 proc. uprawnionych. 90 proc. opowiedziało się za utworzeniem nowego państwa.

B.T. Wieliński, K. Korzeniowska, Narodowa puszka Pandory, wyborcza.pl

Zadanie: Odwołując się do wybranej zasady prawa międzynarodowego, sformułuj argument do 0–1 tezy: Niepodległość regionu, którego dotyczy tekst, byłaby nielegalna.

O separatyzmie w jednym z państw Europy

Cieszy się największą autonomią spośród wszystkich regionów Unii, ma własny rząd, parlament i język uznany za urzędowy [...]. 1 października 2017 r. odbyło się tu – nielegalne z punktu widzenia [władz państwa] – referendum niepodległościowe. Mimo prób siłowego zablokowania głosowania przez policję wzięło w nim udział 43 proc. uprawnionych. 90 proc. opowiedziało się za utworzeniem nowego państwa.

B.T. Wieliński, K. Korzeniowska, Narodowa puszka Pandory, wyborcza.pl

Fragment - 

Fragment - 

Fragment - 

Fragment - 

O jednej z operacji wojskowych NATO

NATO, realizując postanowienia Rady Bezpieczeństwa (rezolucja S/RES/781), rozpoczęło patrolowanie stref objętych zakazem lotów dla samolotów wojskowych (no-fly zones) nad terytorium Bośni i Hercegowiny w ramach operacji „Sky Monitor”, będącej pierwszą operacją powietrzną NATO. [O]peracja ta została zastąpiona przez operację „Deny Flight”, która zapewniała również bezpośrednie wsparcie powietrzne wojskom UNPROFOR (tzw. CAS – close air support) oraz pozwalała na użycie siły w przypadku naruszenia zakazu.

[W następnym roku] doszło do pierwszej bezpośredniej akcji bojowej Sojuszu – natowskie F-16 zestrzeliły cztery samoloty szturmowo-treningowe Super Galeb, które wtargnęły do strefy objętej zakazem lotów.

Międzynarodowe operacje pokojowe i stabilizacyjne w polskiej polityce bezpieczeństwa w XX i XXI wieku, red. D.S. Kozerawski, Warszawa 2016, s. 123.

O jednej z operacji wojskowych NATO

NATO, realizując postanowienia Rady Bezpieczeństwa (rezolucja S/RES/781), rozpoczęło patrolowanie stref objętych zakazem lotów dla samolotów wojskowych (no-fly zones) nad terytorium Bośni i Hercegowiny w ramach operacji „Sky Monitor”, będącej pierwszą operacją powietrzną NATO. [O]peracja ta została zastąpiona przez operację „Deny Flight”, która zapewniała również bezpośrednie wsparcie powietrzne wojskom UNPROFOR (tzw. CAS – close air support) oraz pozwalała na użycie siły w przypadku naruszenia zakazu.

[W następnym roku] doszło do pierwszej bezpośredniej akcji bojowej Sojuszu – natowskie F-16 zestrzeliły cztery samoloty szturmowo-treningowe Super Galeb, które wtargnęły do strefy objętej zakazem lotów.

Międzynarodowe operacje pokojowe i stabilizacyjne w polskiej polityce bezpieczeństwa w XX i XXI wieku, red. D.S. Kozerawski, Warszawa 2016, s. 123.

O jednej z operacji wojskowych NATO

NATO, realizując postanowienia Rady Bezpieczeństwa (rezolucja S/RES/781), rozpoczęło patrolowanie stref objętych zakazem lotów dla samolotów wojskowych (no-fly zones) nad terytorium Bośni i Hercegowiny w ramach operacji „Sky Monitor”, będącej pierwszą operacją powietrzną NATO. [O]peracja ta została zastąpiona przez operację „Deny Flight”, która zapewniała również bezpośrednie wsparcie powietrzne wojskom UNPROFOR (tzw. CAS – close air support) oraz pozwalała na użycie siły w przypadku naruszenia zakazu.

[W następnym roku] doszło do pierwszej bezpośredniej akcji bojowej Sojuszu – natowskie F-16 zestrzeliły cztery samoloty szturmowo-treningowe Super Galeb, które wtargnęły do strefy objętej zakazem lotów.

Międzynarodowe operacje pokojowe i stabilizacyjne w polskiej polityce bezpieczeństwa w XX i XXI wieku, red. D.S. Kozerawski, Warszawa 2016, s. 123.

Przepisy prawne z ustawy obowiązującej w Rzeczypospolitej Polskiej

Art. 3.1. Prawo do informacji publicznej obejmuje uprawnienia do:
1) uzyskania informacji publicznej, w tym uzyskania informacji przetworzonej w takim zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego;
2) wglądu do dokumentów urzędowych;
3) dostępu do posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących
z powszechnych wyborów.
Art. 5.2. Prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Ograniczenie to nie dotyczy informacji
o osobach pełniących funkcje publiczne [...].

Dz.U. 2001, nr 112, poz. 1198, z późn. zm. (stan prawny na 10 lutego 2024 r.).

Przepisy prawne z ustawy obowiązującej w Rzeczypospolitej Polskiej

Art. 3.1. Prawo do informacji publicznej obejmuje uprawnienia do:
1) uzyskania informacji publicznej, w tym uzyskania informacji przetworzonej w takim zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego;
2) wglądu do dokumentów urzędowych;
3) dostępu do posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących
z powszechnych wyborów.
Art. 5.2. Prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Ograniczenie to nie dotyczy informacji
o osobach pełniących funkcje publiczne [...].

Dz.U. 2001, nr 112, poz. 1198, z późn. zm. (stan prawny na 10 lutego 2024 r.).

Przepisy prawne z kodeksu obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej

Art. 8. § 1. Każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną.
Art. 9. W razie urodzenia się dziecka domniemywa się, że przyszło ono na świat żywe.
Art. 10. § 1. Pełnoletnim jest, kto ukończył lat osiemnaście.
§ 2. Przez zawarcie małżeństwa małoletni uzyskuje pełnoletn[i]ość. Nie traci jej w razie unieważnienia małżeństwa.
Art. 11. Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletn[i]ości. Art. 12. Nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończyły lat trzynastu, oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie.

Dz.U. 1964, nr 16, poz. 93, z późn. zm. (stan prawny na 10 lutego 2024 r.).

Opis sytuacji: Anna ma 12 lat. Jest jedną z osób, która w testamencie zmarłej cioci została wskazana jako spadkobierca.

Zadanie: Podaj nazwę kodeksu, z którego pochodzą przytoczone przepisy prawne.

Przepisy prawne z kodeksu obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej

Art. 8. § 1. Każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną.
Art. 9. W razie urodzenia się dziecka domniemywa się, że przyszło ono na świat żywe.
Art. 10. § 1. Pełnoletnim jest, kto ukończył lat osiemnaście.
§ 2. Przez zawarcie małżeństwa małoletni uzyskuje pełnoletn[i]ość. Nie traci jej w razie unieważnienia małżeństwa.
Art. 11. Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletn[i]ości. Art. 12. Nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończyły lat trzynastu, oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie.

Dz.U. 1964, nr 16, poz. 93, z późn. zm. (stan prawny na 10 lutego 2024 r.).

Opis sytuacji: Anna ma 12 lat. Jest jedną z osób, która w testamencie zmarłej cioci została wskazana jako spadkobierca.

Fragmenty ustawy uchwalonej w Rzeczypospolitej Polskiej w 1990 roku

Art. 2. 1. 

Art. 11.1. Mieszkańcy gminy podejmują rozstrzygnięcia w głosowaniu powszechnym (poprzez wybory i referendum) lub za pośrednictwem organów gminy.
Art. 16. Kadencja rady gminy trwa 4 lata[,] licząc od dnia wyboru.
Art. 26.1. Organem wykonawczym gminy jest zarząd.
2. W skład zarządu wchodzą: wójt albo burmistrz (prezydent miasta) jako przewodniczący zarządu, ich zastępcy oraz pozostali członkowie.
Art. 28.1. [Organ wykonawczy] wybiera rada gminy [...] w głosowaniu tajnym.

Fragmenty ustawy uchwalonej w Rzeczypospolitej Polskiej w 1990 roku

Art. 2. 1. 

Art. 11.1. Mieszkańcy gminy podejmują rozstrzygnięcia w głosowaniu powszechnym (poprzez wybory i referendum) lub za pośrednictwem organów gminy.
Art. 16. Kadencja rady gminy trwa 4 lata[,] licząc od dnia wyboru.
Art. 26.1. Organem wykonawczym gminy jest zarząd.
2. W skład zarządu wchodzą: wójt albo burmistrz (prezydent miasta) jako przewodniczący zarządu, ich zastępcy oraz pozostali członkowie.
Art. 28.1. [Organ wykonawczy] wybiera rada gminy [...] w głosowaniu tajnym.

O systemie politycznym jednego z państw Europy Monarcha, którym jest dziedziczny w linii męskiej książę, pełni funkcję głowy państwa oraz posiada trzy naczelne uprawnienia:

• prawo inicjatywy ustawodawczej (dzielone z rządem, prawo to [...] przysługuje także parlamentowi oraz obywatelom w drodze inicjatywy ludowej),
• prawo sankcji wobec ustaw (książę dysponuje wetem absolutnym względem ustaw uchwalanych przez parlament w postaci możliwości niepodpisania ustawy – brak podpisu księcia w ciągu 6 miesięcy od chwili uchwalenia ustawy oznacza jej prawomocne odrzucenie),
• prawo rozwiązywania parlamentu (posiada je również naród w drodze referendum) oraz odraczania i zamykania jego sesji. [...]

O systemie politycznym jednego z państw Europy Monarcha, którym jest dziedziczny w linii męskiej książę, pełni funkcję głowy państwa oraz posiada trzy naczelne uprawnienia:

• prawo inicjatywy ustawodawczej (dzielone z rządem, prawo to [...] przysługuje także parlamentowi oraz obywatelom w drodze inicjatywy ludowej),
• prawo sankcji wobec ustaw (książę dysponuje wetem absolutnym względem ustaw uchwalanych przez parlament w postaci możliwości niepodpisania ustawy – brak podpisu księcia w ciągu 6 miesięcy od chwili uchwalenia ustawy oznacza jej prawomocne odrzucenie),
• prawo rozwiązywania parlamentu (posiada je również naród w drodze referendum) oraz odraczania i zamykania jego sesji. [...]

O systemie politycznym jednego z państw Europy Monarcha, którym jest dziedziczny w linii męskiej książę, pełni funkcję głowy państwa oraz posiada trzy naczelne uprawnienia:

• prawo inicjatywy ustawodawczej (dzielone z rządem, prawo to [...] przysługuje także parlamentowi oraz obywatelom w drodze inicjatywy ludowej),
• prawo sankcji wobec ustaw (książę dysponuje wetem absolutnym względem ustaw uchwalanych przez parlament w postaci możliwości niepodpisania ustawy – brak podpisu księcia w ciągu 6 miesięcy od chwili uchwalenia ustawy oznacza jej prawomocne odrzucenie),
• prawo rozwiązywania parlamentu (posiada je również naród w drodze referendum) oraz odraczania i zamykania jego sesji. [...]

O władzy ustawodawczej w jednym z państw

Federalną władzę ustawodawczą sprawuje dwuizbowy Kongres. Pod względem uprawnień ustawodawczych obie izby są sobie równe – proces ustawodawczy może rozpocząć się, poza ustawami podatkowymi, w każdej izbie, a zgoda obu izb na tę samą wersję ustawy jest konieczna do jej uchwalenia. Izbą pierwszą jest Izba Reprezentantów, składająca się z 435 deputowanych, wybierana na kadencję 2-letnią w wyborach większościowych.

Na podstawie: Systemy polityczne. Podręcznik akademicki, red. M. Bankowicz, B. Kosowska-Gąstoł, Kraków 2020, t. 2, s. 77.

Zadanie: Odwołując się do obowiązujących rozwiązań prawnych, sformułuj dwa argumenty do tezy: W Rzeczypospolitej Polskiej kompetencje izb parlamentu w zakresie drogi ustawodawczej są inne, niż przedstawiono w tekście.

O władzy ustawodawczej w jednym z państw

Federalną władzę ustawodawczą sprawuje dwuizbowy Kongres. Pod względem uprawnień ustawodawczych obie izby są sobie równe – proces ustawodawczy może rozpocząć się, poza ustawami podatkowymi, w każdej izbie, a zgoda obu izb na tę samą wersję ustawy jest konieczna do jej uchwalenia. Izbą pierwszą jest Izba Reprezentantów, składająca się z 435 deputowanych, wybierana na kadencję 2-letnią w wyborach większościowych.

Na podstawie: Systemy polityczne. Podręcznik akademicki, red. M. Bankowicz, B. Kosowska-Gąstoł, Kraków 2020, t. 2, s. 77.

Zadanie: 

Materiał 1. Tekst o referendach

[Referenda obligatoryjne] mają charakter obowiązkowy, co oznacza, że ich odbycie jest niezbędne dla przyjęcia określonego rozstrzygnięcia. Innymi słowy[:] bez przeprowadzenia referendum nie jest możliwe skuteczne wprowadzanie określonego rozwiązania, z uwagi na brak alternatywnej drogi do jego podjęcia.

P. Uziębło, Demokracja partycypacyjna, Gdańsk 2009, s. 46.

Materiał 2. Przepisy prawne z Konstytucji RP
Art. 90.1. Rzeczpospolita Polska może na podstawie umowy międzynarodowej przekazać

organizacji międzynarodowej lub organowi międzynarodowemu kompetencje organów władzy państwowej w niektórych sprawach.
3. Wyrażenie zgody na ratyfikację takiej umowy może być uchwalone w referendum ogólnokrajowym zgodnie z przepisem artykułu 125.

Art. 125.1. W sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa może być przeprowadzone referendum ogólnokrajowe.

Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483, z późn. zm. (stan prawny na 10 lutego 2024 r.).

Zadanie: 

Materiał 1. Tekst o referendach

[Referenda obligatoryjne] mają charakter obowiązkowy, co oznacza, że ich odbycie jest niezbędne dla przyjęcia określonego rozstrzygnięcia. Innymi słowy[:] bez przeprowadzenia referendum nie jest możliwe skuteczne wprowadzanie określonego rozwiązania, z uwagi na brak alternatywnej drogi do jego podjęcia.

P. Uziębło, Demokracja partycypacyjna, Gdańsk 2009, s. 46.

Materiał 2. Przepisy prawne z Konstytucji RP
Art. 90.1. Rzeczpospolita Polska może na podstawie umowy międzynarodowej przekazać

organizacji międzynarodowej lub organowi międzynarodowemu kompetencje organów władzy państwowej w niektórych sprawach.
3. Wyrażenie zgody na ratyfikację takiej umowy może być uchwalone w referendum ogólnokrajowym zgodnie z przepisem artykułu 125.

Art. 125.1. W sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa może być przeprowadzone referendum ogólnokrajowe.

Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483, z późn. zm. (stan prawny na 10 lutego 2024 r.).

O polityce władz francuskich

[Francja] odróżnia tylko dwie zbiorowości – własnych obywateli od cudzoziemców. Dewiza „Wolność, Równość, Braterstwo” nakazuje, aby w życiu publicznym [...] obywatele traktowani byli w ten sam sposób niezależnie od ich kultury etnicznej, regionalnej czy od religii, którą wyznają. We Francji istnieje zakaz odnotowywania w oficjalnych statystykach, raportach i dokumentach przynależności obywateli do jakichkolwiek kategorii etnicznych.
Z punktu widzenia prawa francuskiego, mniejszości etniczne lub narodowe nie istnieją, nie są w żaden sposób wyodrębnionymi podmiotami, zatem państwo nie może prowadzić wobec nich osobnej polityki. Francuzi przyjmują [...] definicję narodu [– definicję, z której wynika, że] jedynymi przedstawicielami innych narodów we Francji są przebywający w tym państwie cudzoziemcy. [...] Celem polityki [...] nie jest [...] [zaprzestanie przez obywateli

z mniejszościowych grup etnicznych własnych] praktyk kulturowych [...], czy rezygnacja
z transmisji wiedzy i kompetencji w tym zakresie swym dzieciom. Akcentowana jest konieczność postępowania zgodnie z prawem francuskim, przyjęcia wartości Republiki [...].

J. Kubera, Polskie organizacje imigranckie we Francji – raport z badania przedstawicieli instytucji, Warszawa 2019, s. 7–9.

Zadanie: Rozstrzygnij, na której koncepcji narodu – etniczno-kulturowej czy politycznej bazuje polityka władz francuskich. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do tekstu.