Polskie państwo podziemne okoliczności powstania i struktura.

Polskie Państwo Podziemne - ogół tajnych instytucji i organizacji działających na ziemiach polskich z upoważnienia władz emigracyjnych w czasach II wojny światowej. Polskie Państwo Podziemne obejmowało sądy, policję, szkolnictwo, ośrodki propagandy a także organizacje zbrojne. Posiadało własne struktury i było podporządkowane organizacyjnie Rządowi Rzeczypospolitej Polskiej na wychodźstwie. 

Struktura organizacyjna Polskiego Państwa Podziemnego

Pion wojskowy:

• Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
• Naczelny Wódz
• Dowódca Armii Krajowej

• Kierownictwo Walki Podziemnej
• Kierownictwo Dywersji
• Oddział VI Biuro Informacji i Propagandy
• Oddział VII Finansów i Kontroli

• Zastępca dowódcy i szef sztabu
• Zastępca szefa sztabu ds. organizacyjnych
• Oddział I Organizacyjny

• Zastępca szefa sztabu – szef operacyjny
• Oddział III Operacyjny
• Wydział Broni
• Biuro Inspekcji
• Oddział II Informacyjno-Wywiadowczy

• Zastępca szefa sztabu ds. dowodzenia i łączności
• Oddział V Łączności
• Oddział V – O Łączności Operacyjnej
• Oddział V – K Łączności Konspiracyjnej
• Wojskowy szef komunikacji
• Szefostwo Biur Wojskowych

• Zastępca szefa sztabu ds. kwatermistrzowskich
• Oddział IV Kwatermistrzowski
• Szefostwo Służb
• Inspektorat Wojskowej Służby Ochrony Powstania
• Oddział Produkcji Konspiracyjnej

- Naczelnymi zadaniami pionu wojskowego (Armia Krajowa) była rozbudowa militarna, która miała dać Polakom możliwość walki o suwerenność i niepodległość kraju po zakończeniu wojny. Pion wojskowy był także łącznikiem między okupowaną Polską a Rządem na uchodźstwie, chronił pion cywilny i zapewniał bezpieczeństwo jego pracownikom.

Dowódcy Polskich Sił Zbrojnych na Kraj (Komendanci Armii Krajowej)

- Komendant AK podlegał Naczelnemu Wodzowi Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie oraz był w zależności politycznej od Delegata Rządu.

Funkcję tę pełnili kolejno:

• Michał Tokarzewski - Karaszewicz
• Kazimierz Sosnkowski
• Stefan "Grot" Rowecki
• Tadeusz "Bór" Komorowski
• Leopold Okulicki "Niedźwiadek"

Pion cywilny:

• Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
• Premier

• Krajowa Rada Ministrów
• Komitet ds. Kraju
• Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
• Placówki łączności dyplomatycznej
• Delegat Rządu RP na Kraj (wicepremier)

• Departament Prezydialny (Biuro Prezydialne)
• Departament Spraw Wewnętrznych
• Departament Informacji i Dokumentacji
• Departament Oświaty i Kultury
• Departament Pracy i Opieki Społecznej
• Departament Rolnictwa
• Departament Skarbu
• Departament Przemysłu i Handlu
• Departament Poczt i Telegrafów
• Departament Komunikacji
• Departament Robót Publicznych i Odbudowy
• Departament Sprawiedliwości

• Sekcja (Departament) Spraw Zagranicznych
• Komitet Ekonomiczny
• Krajowa Rada Odbudowy
• Biuro Narodowościowe
• Komitet Koordynacji Ustawodawczej

• Centralna Komisja Badania i Rejestrowania Zbrodni Okupanta w Polsce
• Komitet Administracyjny
• Komitet Polityczny
• Departament Obrony Narodowej
• Okręgowe Delegatury Rządu
• Powiatowe Delegatury Rządu

Najważniejszymi zadaniami pionu cywilnego było utrzymanie ciągłości instytucji państwowych oraz zapewnienie funkcjonowania państwu i ewentualne przygotowanie do przejęcia władzy po zakończeniu działań wojennych.

Delegaci Rządu na Kraj

- Funkcję tę pełnili kolejno:

• Cyryl Ratajski
• Jan Piekałkiewicz
• Jan Stanisław Jankowski
• Stefan Korboński