Kodeks Hammurabiego. Tekst źródłowy

1. Wyjaśnij, dlaczego w zapisach kodeksowych ustanowiono zróżnicowane kary dla przedstawicieli różnych grup społecznych.

- W społeczeństwie starożytnej Mezopotamii nie istniało pojęcie równości społecznej. Istniał natomiast wyraźny podział na klasy (kasty). Osoby najwyżej usytuowane w tej hierarchii (władcy, kapłani, przedstawiciele arystokracji, wysocy urzędnicy, oficerowie, dowódcy armii) cieszyły się większymi prawami i przywilejami niż zwykli mieszkańcy miast, wsi, czy niewolnicy. Podział społeczny przekładał się na rodzaj i wielkość kary. Przyładowo - kapłan i urzędnik otrzymywali o wiele mniejszą karę za ten sam występek, którego dopuścił się chłop, czy niewolnik. Ponadto wierzono, że osoby powołane przez babilońskie bóstwa do wielkich czynów - nie mogą być sądzone na równi z chłopami i niewolnikami. 

2. Omów na podstawie tekstu źródłowego stosunki społeczne panujące w Babilonii w czasach Hammurabiego.

- Kodeks Hammurabiego doskonale odzwierciedla stosunki społeczne panujące w Babilonii w XVIII w. p.n.e. Z kolejnych paragrafów, wyłania się obraz społeczeństwa podzielonego na kasty, z których wyżej sytuowani posiadają więcej praw od biedaków i niewolników. Wymiar kary nie był jednakowy dla wszystkich obywateli. Zależał od pozycji społecznej ofiary i sprawcy. Zgodnie z kodeksem - o wielkości wyroku decydował status społeczny oskarżonego. 

Cyt. ~197. Jeżeli kość obywatela złamał, kość mu złamią. ~198. Jeśli oko "poddanego pałacu" wybił lub kość "poddanego pałacu" złamał, 1 miarę srebra zapłaci. ~199. Jeśli oko niewolnika obywatela wybił lub kość niewolnika obywatela złamał, połowę ceny jego zapłaci.``````

3. Podstawowa reguła Kodeksu Hammurabiego - oko za oko, ząb za ząb - zwana jest również prawem talionu (łac. ius tallionis), czyli odwetu. Wytłumacz, dlaczego rozwój prawa doprowadził do odstąpienia od tej zasady.

- Rozwój prawa doprowadził do odstąpienia od zasady: oko za oko, ząb za ząb, ponieważ wraz z upływem czasu nastąpiły olbrzymie przemiany społeczne. W dzisiejszych czasach ludzie są wolni i równi wobec prawa. Zniesiono podziały społeczne. Każdy człowiek bez względu na wiek, wykształcenie, pełnioną funkcję społeczną oraz zamożność - podlega tym samym paragrafom i ponosi te same kary.