Ukształtowanie się trójprzymierza i trójporozumienia doprowadziło do rozbicia jedności państw zaborczych. W czasie I wojny światowej polscy politycy podzielili się na dwie orientacje polityczne. PPS - Frakcja Rewolucyjna, kierowana przez Józefa Piłsudskiego, liczyła na wsparcie państw centralnych, natomiast endecja na czele z Romanem Dmowskim wiązała nadzieje na odzyskanie niepodległości z ententą. W 1908 r. w zaborze austriackim utworzono z inicjatywy Piłsudskiego Związek Walki Czynnej (ZWC). Z kolei endecja stworzyła Polskie Drużyny Strzeleckie, a PSL - Drużyny Podhalańskie i Drużyny Bartoszowe. W pierwszych tygodniach wojny w zaborze austriackim powstała Kompania Kadrowa, która z czasem została przekształcona w I Brygadę Legionów Polskich. Polskie wojska walczyły po stronie państw centralnych do 1917 r., kiedy w wyniku kryzysu przysięgowego część jednostek rozwiązano. U boku armii rosyjskiej od 1915 r. walczył zaś Legion Puławski. W 1917 r. rozpoczęto także formowanie polskich jednostek na wschodzie Europy. Ideę tę wspierał Komitet Narodowy Polski, którego siedziba mieściła się w Lozannie.